«Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» АҚ-да жіті лейкозға шалдыққан балалардағы минималды қалдық ауруды (МҚА) диагностикалау бойынша шеберлік сағаты басталды. Бұл шеберлік сағаты «MRD – PCR Real Time балалардағы жіті лейкоздарды диагностикалау» қайырымдылық жобасы аясында жүзеге асырылды.

Минималды қалдық ауру немесе MRD (minimal residual diseases) – бұл аурудың клиникалық-гематологиялық ремиссиясына жеткеннен кейін қайталануды тудыруы мүмкін ісік жасушаларының аз саны. Бұл жасуша клонын әдеттегі микроскопиямен анықтау мүмкін емес. Дегенмен, жіті лимфобластық және миелоидты лейкоздарда МҚА анықтау жоғары болжамдық мәнге ие. Қалдық ісік жасушаларының сандық көрсеткіші пациенттерді әртүрлі терапевтік топтарға стратификациялау үшін қолданылады. Сонымен, терапия кезеңдерінде МҚА-ны анықтау терапевтік тактиканы өзгерте алады, мысалы, стандартты полихимиотерапияны аллогенді гемопоэздік дің жасушаларын трансплантациялауға ауыстырады. Қазіргі онкогематологиялық тәжірибеде жіті лейкоздар үшін МҚА анықтау ғылыми-клиникалық зерттеулердің міндетті бағыты болды.

МҚА-ны әртүрлі әдістермен зерттеу мүмкіндігі бар – ағындық цитофлуометрия әдісі, цитогенетикалық әдіс және молекулалық-генетикалық әдіс. Ең дәл, бірақ сонымен бірге ең қымбаты – нақты уақыт режимінде жұмыс істейтін полимеразды тізбекті реакция аппаратының көмегімен жүзеге асырылатын молекулалық-генетикалық диагностикалық әдіс.

Ағымдық цитофлуометрия және цитогенетика әдістері қазақстандық тәжірибеде көптеген жылдар бойы қолданылып келеді. «ТехноЛизинг» ЖШС қайырымдылық жобасы аясында реагенттердің жылдық жиынтығымен Реал Тайм ПТР аппараты сатып алынды. Ісіктің қалдық клонын диагностикалаудың осы әдісін тәжірибеге енгізу «Zalma LTD» компаниялары мен «Optonic» ЖШС-нің қолдауымен жұмыс орнында мамандарды оқыту, тұрақты кеңес беру және шеберлік сағаттарын өткізу арқылы жүзеге асырылады.

Ағымдағы жылдың 1 шілдесінен бастап ПБХҒО-ның зертхана мамандарын аппаратта жұмыс істеуге және әдістемені енгізуге тәжірибелік оқытудан кейін жіті лейкозы бар балаларға 20-дан астам МҚА зерттеулер жүргізілді. Бүгінгі шеберлік сағаты UMC КҚ зертханалық медицина, патология және генетика КАД-ның клиникалық-генетикалық диагностика бөлімінің меңгерушісі, медицина ғылымдарының кандидаты Миргуль Файзуллиновна Баянованың дәрісі тыңдалды. Пікірталас барысында балалардағы жіті лейкозды диагностикалаудың әртүрлі аспектілері қозғалды. Одан әрі шеберлік сағатының бағдарламасы молекулалық-генетикалық зертханада практикалық жұмысқа бағытталады. Шеберлік сағаты екі күнге созылады. Шеберлік сағатына ПБХҒО онкология және гематология бөлімшелерінің дәрігерлері, клиникалық-диагностикалық зертханасының мамандары қатысады.

Персоналды әдістеменің өзіне және оның нәтижелерін түсіндіруге кезең-кезеңімен оқыту диагностиканы неғұрлым тиімді енгізуге мүмкіндік береді, бұл сайып келгенде балалардағы ең жиі кездесетін қатерлі ісік – жіті лейкоз терапиясының нәтижелерін жақсартуға мүмкіндік береді.